Arkeoloji dendiğinde herkesin aklına ilk olarak define ve kısa yoldan zengin olma fikri geliyor. Bir arkeoloji mezunu olarak üzüntüyle belirtmeliyim ki arkeoloji okuduğumu duyan herkes bir ekip kurma ve kazı yapma amacıyla yanıma geliyor. Aslında bu konuya derinlemesine bakacak olursak sorun tam olarak kendimizi anlatamamamızdan kaynaklanıyor. Ülkemizin topraklarının her bir karışının ne denli önemli olduğunu ve altında yatan o büyük zenginliği insanlarımıza anlayabilecekleri şekilde anlatmalıydık. Arkeoloji ile ilgili etrafımdaki insanlara bahsettiğim en ufak konudan sonra bana bunları bilmediklerini ve böyle anlatılınca çok dikkatlerini çektiklerini aynı zamanda merak ettiklerini bildirdiler. Dolayısıyla bence yapılması gereken en önemli şeylerden başta geleni etrafımızdakilere bu alanı daha açıklayıcı ve daha meraklandırıcı şekilde aktarmaktır. Neredeyse her şehrimizde yapılan kazılar, kazıların sonuçları, buluntular arkeologlar tarafından bulunup müzelere götürülüyor fakat bunu tam olarak herkese duyurabildiğimizden emin değilim. Çünkü aslında daha güzel bir şekilde herkese duyurulursa eminim müze gezme oranlarımız artacaktır. Müzelerimizi gezen kişiler sadece oradaki yazılardan hiçbir şey anlamadıklarını ama sesli anlatımlara da ücret vermek istemediklerini belirttiklerinde aklıma gelen tek şey birilerinin onlara açık şekilde ve akılda kalacak biçimde anlatabilmeleri olmuştu. Mezun olan ve işini yapmayan birçok arkeolog bunu seve seve yapacaktır diye düşünüyorum. Geçmiş geleceği şekillendiriyor ve örneklerini her seferinde önümüze koyuyor. İnsanları geçmişe çekerek orada kısa bir gezinti yaptırmak eminim ki herkesin memnun kalacağı ve birçok kişinin deneyimlemek isteyeceği bir organizasyon olacaktır. Sosyal medya şuan çok büyük bir güç ve tek bir paylaşım milyonlara ulaşabiliyor. Sosyal medyayı kullananlar genellikle genç kitleler ve tek bir güzel paylaşım aralarında büyüyerek çok fazla yere ulaşma imkanı sağlıyor.
Yapmamız gereken tek şey insanlarda merak uyandırmak olacaktır. Ortamların farklı fotoğraflarını çekmek, geçmişi anlaşılır kılmak, bazı arkeolojik hikayeler anlatarak geçmiş ve bugün arasında ilişki kurmak herkesin merak edeceği ve farklı pencereden bakmalarını sağlayacağı bir aktivite olacaktır. Arkeolojinin çok dikkat çekici ve merak uyandırıcı birçok konusu bulunmaktadır. Hikayeleri, eski insanların yaşam biçimleri, mitoloji, kazı hikayeleri, kazıların nasıl yapıldığı anlatılabilecek en güzel konuların başta gelenleridir. Çünkü dönüp baktığınızda hiç kimse aslında arkeologların ne iş yaptığını, nasıl yaptığını, defineciliğin neden yapılmaması gerektiğini bilmiyor. Onlara güzel bir dille aktarıldıktan sonra hem arkeolojiye olan ilginin artacağını hem de müzelerin insanlarla dolup taşacağını temenni etmekte ve düşünmekteyim. Evet çok güzel müzelerimiz var fakat müzelerdeki açıklama kağıtlarının da yetersiz olduğunu birçok kişiden duydum. Yapılan çalışmalarda kısa açıklamalar, öyküleme ile yapılacak anlatımlar daha akılda kalıcı ve anlaşılır olacaktır. Teknoloji çağında oluşumuzun olumlu yanlarını kullanmakta epey yararlı olacaktır. Eğitimin ilk aşamasından itibaren müzelere gidip hiçbir şey anlamadıkları için müzelere küsen birçok çocuk tanıyorum. Bu epey üzücü bir durum. Bunu değiştirmek için yapılabilecek birçok aktivite var. Çocuk ve gençlere hitap ederek en başta onların merakını ve gönlünü kazanarak başlamak en iyisi olur diye düşünüyorum. Etrafımdaki insanları toplayıp müzeye götürüp oradaki heykelleri, buluntuları ve hikayelerini anlattığımda herkesin merakla dinlediğini, bundan çok zevk aldıklarını hatırlıyorum. İlerleyen zamanlarda onların bana bir müze daha gezdirir misin tarzında soru sormaları çok hoşuma gitmişti. Aslında eksik olan tek şey bu. Güzel bir anlatım ve dikkat çekmek.
Buket DEMİROĞLU
