Ankara’daki Müzelerimizi Biliyor Musunuz?

Önerimiz “Ankara’nın neresi var ?” diyen diğer kentlilerle, “Ankara’da vakit geçiremiyoruz ki !!” diye yakınan hemşerilerimedir. Aşağıda sıralayacağımız 70’i aşkın müzeyi keşfe çıkın. Kendinize ayda 1-2 tanesini gezecek zaman ayırın. Bilgi dağarcığınızı genişletecek, ve bu yeni dünyalarla daha önce tanışmadığınıza hayıflanacaksınız. 50 yıllık sınıf arkadaşlarımızla oluşturduğumuz müze grubumuzla, 5 yıldan bu yana kış aylarında geze geze bitiremedik Ankara Müzeleri’ni. Müzelerin neredeyse tamamının 65 yaş üstündeki vatandaşlarımıza “ücretsiz” olduğunu vurgulayıp, şimdilik 2/3’ünü gezebildiğimiz müzelerin hiç değilse adlarına, amatör bir müzesever gözüyle değinelim istedik.

KÜLTÜR ve TURİZM BAKANLIĞI MÜZELERİ :

Ankara’nın ilk müzesi, bir yandan Kurtuluş Savaşı sürdürülürken oluşturulan Kültür Müdürlüğü’nün başındaki Mübarek Galip bey tarafından 1921’de Ankara Kalesi’nin Akkale Burcu’nda kuruluyor. Burada biriktirilen malzemeler bugün Anadolu Medeniyetleri Müzesi adını taşıyan ve 1997’de Avrupa’da “yılın Müzesi” seçilen, 1467-1471 yapımı Mahmutpaşa Bedesteni’ne taşınarak, 1968’de Ankara Arkeoloji Müzesi olarak yapılandırılıyor.

Ankara’nın Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı diğer müzelerini, 6 Nisan 1980’de açılan Resim ve Heykel Müzesi (eski Halkevi ve Türkocağı), 30 Ekim 1981’de hizmete giren Cumhuriyet Müzesi (2.TBMM), 18.7.1930’da açılıp 1938-1953 arasında “Atatürk’ün geçici kabri olmak” görevini de üstlenen Etnoğrafya Müzesi, Ahmet Mithat Efendi Sokağı’ndaki ressam Şefik Bursalı Müzesi, Roma Hamamı Açık Hava Müzesi ile Polatlı’daki Gordion Müzesi ve Midas Tümülüsü oluşturuyor.

ASKERİ MÜZELER :

Anıtkabir’de Şeref Salonu’nun altındaki geniş alanda, yeni eklenen bölümleriyle 26.8.2002’de Anıtkabir Komutanlığı’na bağlı olarak açılan Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi , Ankara’ya 36 km. uzaklıktaki Alagöz Köyü’nde 23.8.1921-13.9.1921 arasında Savaş Karargahı olarak kullanılan ve yine Anıtkabir Komutanlığı’nca yönetilen Alagöz Karargah Müzesi, Harita Genel Komutanlığı’na bağlı Haritacılık Müzesi, Bilkent’te çeşitli savaşlarımıza ilişkin belge ve dökümanların sergilendiği MSB Arşiv Müzesi, Ahlatlıbel’de Jandarma örgütünün tanıtıldığı Jandarma Müzesi, AOÇ arazisinde eski Karadeniz Havuzu’nun olduğu yerdekiDevlet Mezarlığı, 12.9.1998’de ilk kadın pilotumuz Sabiha Gökçen’in Şaşmaz’da açılışını yaptığı Hava Kuvvetleri Müzesi askeri müzelerimiz arasındadır.

KURUM MÜZELERİ ve ÖZEL MÜZELER :

Ankara’da herkesçe bilinen Bakanlık Müzeleri ve Askeri müzeler dışında, 40’ı aşkın pek bilinmeyen özel ve kurum müzeleri bulunmaktadır.

Üniversiteler içinde Ankara Üniversitesi sayıca başta geliyor. DTCF binasının giriş katındaki Devrim Tarihi Müzesi, Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü’nün salonlarında ve bodrum katında yer alan Zooloji Müzesi, Fen Fakültesi bahçesinde ayrı bir binada 2011’de yenilenmiş haliyle ve 200.000 dolaylarında kurutulmuş bitkinin bulunduğu Herbaryum Ank(Herbarium Turcicum), Cebeci’de Eğitim Bilimleri Fakültesi’nde 1990’da açılan Türkiye’nin ilk Oyuncak Müzesi ,Fen Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Jeoloji Müzesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi’nde yeni açılan Hemşirelik-Ebelik Müzesi, Eczacılık Fakültesi İlaç ve Cihaz Müzesi, onarılan tarihi binasına yakınlarda yeniden yerleşmesi beklenen Veteriner Hekimliği Tarihi Müzesi bunlar arasında.

Gazi Üniversitesi, tarihi Rektörlük binası zemin katında yer alan Resim Heykel Müzesi ile Mimar Kemalettin Müzesi, Mesleki Eğitim Fakültesi’nde Ülker Muncuk Müzesi, G.Ü.Kütüphanesi’nin üst katından Altındağ Belediyesi’nin Hamamönü’nde tahsis ettiği Kaleli Konağı’na yeni taşınmış olan Somut Olmayan Kültürel Miras (SOKÜM) Müzesi ile ikinci sırada yer alıyor. Hacettepe Üniversitesi’nin Hacettepe Yerleşkesi’nde seramik-tablo-heykel koleksiyonlarını sergilediği Hacettepe Sanat Müzesi (Merkezi) ile Başkent Üniversitesi’nin yalnız konuklara açılan Abdürrahim Tuncak Atatürk Müzesi diğer üniversite müzeleri.

Beşevler’de MEB Yerleşkesi’ndeki Atatürk Eğitim Müzesi ile Sıhhiye’de Atatürk Lisesi’nin eski müdür lojmanına yerleşik 75.Yıl Cumhuriyet Eğitim Müzesi MEB’e bağlı eğitim müzeleri. TBMM’ne bağlı Kurtuluş Savaşı Müzesi, Çankaya’daki Atatürk Müze Köşkü ve 2.Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün evi olan Pembe Köşk, tarihi binalara sahip olan müzelerimizden. Devlet Demiryolları’nın TCDD Müzesi ve Sanat Galerisi, Milli Mücadelede Atatürk Konutu-Demiryolları Müzesi-Atatürk Vagonu, Malıköy Tren İstasyonu Müzesi olmak üzere 3 müzesi bulunuyor. TC Ziraat Bankası ve TC Merkez Bankası, müzeli bankalarımızdan. AOÇ’de Selanik’tekinin aynı olan Atatürk Evi (Beynam Atatürk Evi ile hangi sermayeye peşkeş çekildiğini ya da çekileceğini henüz bilmediğimiz o güzelim ve de ıssız Söğütözü Piknik Alanı’ndakiSöğütözü Atatürk Kolibası, kimi zaman açılan kimi zaman onarıma alınan diğer Atatürk Evi-müzecikler) ile Meyve Suyu ve Şarap Müzesi var. Bakanlığa bağlı müzeler arasında da değindiğimiz Şefik Bursalı Müze-Evi, Balgat’taki Mustafa Ayaz Müzesi ve Plastik Sanatlar Merkezi, Atpazarı’nda bu yıl açılan Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi, Ankara’da eksiklikleri en çok hissedilen sanat müzelerimizden.

Bunların dışında MKE Sanayi ve Teknoloji Müzesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü Vakıf Eserleri Müzesi, PTT Pul Müzesi, Yıldızlar Holding’in konukların gezdirdiği Sebahattin Yıldız Müzesi, TED Ankara Koleji Okul Müzesi, TRT Yayıncılık Tarihi Müzesi, Türk Telekom Kurumu’nun İletişim(Telekomünikasyon) Müzesi, Ulucanlar Cezaevi Müzesi, Hacettepe Yerleşkesi’nde Mehmet Akif Ersoy Edebiyat Müze Kütüphanesi, Armada AVM’nin bodrum katında Çocuk Müzesi ve Bilim Merkezi, 540 satranç takımının sergilendiği Gökyay Vakfı Satranç Müzesi,Türkiye Barolar Birliği Hukuk Müzesi, MTA Tabiat Tarihi Müzesi, Meteoroloji Genel Müdürlüğü Meteoroloji Müzesi, Çengelhan Rahmi M.Koç Müzesi, Bilkent’te Anadolu Mimarlık ve Mobilya Kültürel Miras Müzesi (Altın Köşk), KTÖ Olgunlaşma Enstitüsü Müzesi gibi özel müzelerimiz de var.

Bu müzelerin çoğunluğu ilgili yönetmelikteki “müze” statüsünde olmamakla birlikte, kendilerini öyle adlandırıyor ve kaynaklarda o adla anılıyorlar. Bazıları randevu ile ve grup halinde gezilebiliniyor.

İLÇELERİMİZDEKİ MÜZELER :

Ankara Müzeleri’ne katkıda Beypazarı ve Polatlı başı çekiyorlar. Beypazarı’nda Kent Tarihi Müzesi, Tarih ve Kültür Müzesi, Yaşayan Müze ve Hamam Müzesi ; Polatlı’da ise Sakarya Şehitleri Anıtı ve Müzesi, Tarım Müzesi, Gordion Müzesi ve Midas Tümülüsü ve Topçu ve Füze Okulu Sınıf Müzesi olmak üzere 4’er müze var. Bunlara bildiklerimizden Çubuk’ta yeni açılan Bekir Ağa Konağı’nı, KazanSatı Kadın Müzesi’ni, Elmadağ Hasanoğlan Köy Enstitüsü Müzesi’ni, Kızılcahamam Soğuksu Milli Parkı Tanıtım Evi’ni ekleyebiliriz.

YOKEDİLEN MÜZELER VE (BİZCE) OLUŞTURULABİLECEK MÜZELER :

Toprak Mahsulleri Ofis Müzesi, Sokullu Caddesi’ndeki Eğit-Der Eğitim Müzesi, Çocuk Esirgeme Kurumu Müzesi, Atılım Üniversitesi Ülker Zaim Müzesi, Gençlik Parkı’nda o sevimli binasındaki miniSağlık Müzesi, Kaç-Aksaray’ın yapımına kurban edilen Ormancılık Müzesi, bence çirkin-sapa-işlevsiz AKM binasının orta bölümünde hiçbir zaman yerini bulamayıp hep kapalı kalan Cumhuriyet Devri Müzesi, Belediye’ye devredilen Atatürk Spor ve Sergi Sarayı’nın üst fuayesinde artık göremediğimiz 100.Yıl Spor Tarihi Müzesi ve YHT Garı yapımı nedeniyle kaldırılan TCDD Açık Hava Buharlı Lokomotif Müzesi son onyıllarda yok edilişlerine bizim de tanık olduğumuz müzeler.

Kent Tarihi Müzesi(Ankara Kitaplığı ve Ankara Belgeliği ile bir arada, aynısı yeniden yapılacak Havagazı Fabrikası’nda), Ankara’nın Simgeleri Müzesi (Keçisi, Kedisi, Tavşanı, Armudu, Çiğdemi, Gölbaşı Sevgi Çiçeği), Müzik Tarihi ve Enstrümanları Müzesi (Mamak Kültür Merkezi’nin Konservatuar’a geri verilmesiyle), Tıp Fakültelerimizden herhangi birinin şekillendireceği Tıp Tarihi ve Sağlık Müzesi, savaşın geçtiği alanda kurulacak 1402 Ankara Savaşı Müzesi ise önerebileceğimiz müzeler.

Bu arada Kumrular Sokağı, eski Milli Kütüphane binası merkez olmak üzere araç trafiğine yasaklanarak; çınarlar altında uzanan açık hava kahveleri, kitapçı ve el sanatları tezgahları, resim ve heykel sanatçıları ürünleri, kimi kapalı mekanlarda galeriler ve atölyelerle donatılabilir. Keza, Sebze – Meyve Hali’nin karşısında yer alan 1508 yılından kalma Suluhan, halihazırdaki boncukçu ve plastik çiçekçilerin başka mekanlara kaydırılmasıyla ruhuna uygun düşen, antikacılara-kuyumculara-deri eşya ve tiftik satıcılarına-halıcı ve kilimcilere-bakırcılara-sergi salonlarına-atölyelere ve galerilere yer açılabilir.

Sanattan Yansımalar: Savaş Sönmez, Geçmişe Özlem

ÇAĞDAŞ TÜRK DİLİ DERGİSİ, Ağustos 2015, Sayı : 330