Christie’s bile bile sattı
Ünlü müzayede kuruluşu bakanlığın kanıt niteliğindeki belgelerini dikkate almadı.
Londra Christie’s müzayede kuruluşu, Türkiye’den kaçırıldığını bile bile 4-5 binyıllık iki tarihsel mirası açık artırmada sattı. Christie’s, Kültür Bakanlığı’nın uyarı olarak gönderdiği her türlü bilimsel belgeleri dikkate almadı ve bu yapıtları açık artırmaya çıkardı.
Birinci yapıt, 90’lı yılların sonlarında Urfa Suruç ilçesindeki Amabor Höyük’ün 5 binyıllık tarihsel mezarında kaçak kazılarda bulunan 26 cm. uzunluğunda, tunçtan bir arabadır.
Urfa Müzesi’nde çeşitli örnekleri bulunan bu tunç arabalar İÖ 4. binyıla tarihleniyor. Konu hakkında Prof. Dr. Fikri Kulakoğlu’nun İngilizce yazılmış bilimsel makalesi Christies’e belge olarak gönderildi. Genelde bu yöredeki mezarlara konulan bu tunç arabaların pişmiş topraktan benzerleri de bulunuyor.
Ayrıca kısa bir süre önce Adana-Konya yolunda arabaları aranırken kaçakçılarda yakalanan benzeri iki yapıtın bilgi ve görselleri de müzayede evine iletildi. Geçen kasım ayında kaçakçılar yakalandıklarında “…” demişlerdi.Yolda bulmuştuk. Müzeye götürüyorduk
Christie’s, müzayede katalogunda arabanın “Anadolu” kökenli olduğunu açıkça yazmaktan çekinmemişti. Arabanın Nev York Metropolitan Müzesi’nde de bazı benzerleri bulunuyor.
Müzayede evi bu verilere ek olarak bakanlığın gönderdiği belgeleri de dikkate almaksızın tunç arabayı 50 bin sterline (yaklaşık 178 bin liraya) adı açıklanmayan bir alıcıya sattı.
İkinci yapıt ise Afyonkarahisar’ın Sandıklı ilçesi yakınındaki Kusura Höyüğü’nde sıkça bulunan 4700 yıllık bir idoldür. Müzayede evi 13.4 cm yüksekliğindeki mermer yapıtın da Anadolu Kusura kökenli olduğunu katalogda açıkça yazmıştı.
Bu yapıt 43.750 sterline (yaklaşık 155 bin liraya) satıldı.
Özgen ACAR
06.04.2014 Cumhuriyet Gazetesi